قانون ترک کار

مقدمه

سلام عزیزان. افتخار نصیب بنده شد که مقاله ای با موضوع فوق برای شما به نگارش در بیاورم. امیدوارم بتوانم به پرسش هایی که در زمینه ی قانون ترک کار برای شما بوجود آمده پاسخ کامل و راهگشا تقدیم کنم. مطمئن هستم که با اطلاعاتی که بدست می¬آورید خواهید توانست یک دریافت حقوقی در رابطه با این موضوع داشته باشید و اگر قصد ترک کار دارید و یا کارگر شما ترک کار نموده، بتوانید تصمیم و انتخاب صحیحی داشته باشید. لذا خوشحال می شوم با من همراه باشید.

تعاریف

قانون کار: این قانون، مصوب سال 1369 مجمع تشخیص مصلحت نظام است که شامل 203 ماده می باشد و پیرامون موضوعات و مسایل مختلف روابط کارگر و کارفرما از قبیل مزد، مرخصی، استعفاء و خسارات احتمالی وارد به طرفین وضع شده است. قابل ذکر است قوانین استخدامی برخی سازمان ها تابع قانون کار نبوده و نظامات خاص خود را دارند. 

غیبت کاری: عدم حضور در محل کار به دلایل مختلف بدون داشتن قصد فسخ یک جانبه قرار داد.

قرارداد کار

قانون کار به‌ منظور حمایت از کارگران، کلیه کارفرمایان را موظف نموده تا انواع قرارداد کار را با شرایط مشخص تنظیم کنند. در قرارداد کار، دو طرف کارگر و کارفرما وجود دارند که کارگر، شخصی حقیقی و کارفرما شخصی حقیقی یا حقوقی است. با وجود این قرارداد، کارگران با خاطری آسوده کار می کنند و امکان بوجود آمدن اختلاف بین طرفین کمتر خواهد بود. ماده ۷ قانون کار بیان می دارد: "قرارداد کار عبارت است از قراردادی کتبی یا شفاهی که بر اساس آن کارگر موظف است در مقابل دریافت حق السعی، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیرموقت برای کارفرما انجام دهد.

‌ماده ۱۰ قانون کار بیان می دارد:

 قرارداد کار علاوه بر مشخصات دقیق طرفین، باید حاوی موارد ذیل باشد: 

‌الف - نوع کار یا حرفه یا وظیفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد 

ب - حقوق یا مزد مبنا و لواحق آن 

ج - ساعات کار، تعطیلات و مرخصیها 

‌د - محل انجام کار 

ه - تاریخ انعقاد قرارداد 

‌و - مدت قرارداد، چنانچه کار برای مدت معین باشد 

‌ز - موارد دیگری که عرف و عادت شغل یا محل، ایجاب نماید."

ملاحظه می شود که اگر مطابق ماده ۱۰ قانون کار به تمام دغدغه های مالی و شغلی کارگر در قالب یک قرارداد کار خوب، توجه شود، احتمال بروز اختلاف میان او و کارفرما به حداقل رسیده و رضایت دو طرف را به همراه خواهد داشت و از احتمال طرح دعوی توسط کارگر و کارفرما علیه یکدیگر به میزان زیادی کاسته خواهد شد.

برای اطلاعات و راهنمایی بیشتر در  زمینه قانون ترک کار میتوانید با وکیل آنلاین موسسه حقوقی تیم وکلا تماس حاصل فرمایید. 

انواع قرارداد کار 

قرارداد کار دائمی: در این قرارداد تنها زمان شروع ثبت می‌شود؛ اما هیچ تاریخی جهت پایان قرارداد تعیین نخواهد شد. قرارداد کار دائم، بدلیل امنیت شغلی، بهترین نوع قرار داد برای کارگر محسوب می‌شود و کارفرما بدون دلیل مشخص و موجه، قادر نیست کارگر را اخراج کند. 

قرارداد موقت: این قرارداد، محدودیت زمان دارد و کارگر در همان محدوده زمانی مشغول به کار خواهد بود و کارفرما باید دستمزد و مزایای کارگر را بر اساس قانون کار، پرداخت کند. لازم به ذکر است تا پایان مدت قرارداد، امکان اخراج کارگر وجود ندارد.

قرارداد کار ساعتی: در این قرارداد حقوق کارمند یا کارگر، بر اساس ساعات فعالیت او تعیین می‌شود. بند الف ماده ۳۷ قانون کار بیان می دارد: "اگر بر اساس قرارداد یا عرف کارگاه، دستمزد به‌صورت روزانه یا ساعتی تعیین شده باشد، پرداخت آن باید در پایان روز، هفته یا پانزده روز یک‌بار نسبت به ساعات و روزهای کارکرد، انجام شود."

قرارداد انجام کار مشخص: دراین قرارداد، کارگر متعهد می‌شود کاری مشخص مثل کاشی کاری دیوار را در ازای دستمزدی توافقی انجام دهد. این قرارداد پس از پایان پروژه، خاتمه پیدا می‌کند.

قرارداد پیمانکاری: این قرارداد، در مشاغل مختلفی مثل راهسازی، نفت و گاز و ساخت و ساز استفاده می شود که پیمانکار موظف به اجرای پروژه طبق جدول زمانی است. کارفرما نیز مطابق پیشرفت کار، به پیمانکار پرداختی خواهد داشت. 

قرارداد کار آموزی: در واقع یک ساز و کار آموزشی است که در آن نسل جدیدی از فراگیران و افرادی که به دنبال کسب مهارت هستند، در کار های مرتبط با شغل مورد نظر به کسب مهارت مشغول می‌شوند. در این قرارداد، کارفرما هدایت شغلی کار آموز را برعهده داشته و با او همراهی می‌ کند تا مهارت کسب کند و در مقابل، کارآموز کارهای مدنظر کارفرما را طبق خواسته او انجام خواهد داد.

منظور از ترک کار چیست؟

عبارت ترک کار در قانون کار نیامده است اما در بند اول دستورالعمل شماره ۱۷ روابط کار که توسط وزارت کار ابلاغ شده آمده است: "ترک کار عبارت است از فسخ یک‌جانبه قرارداد کار از طرف کارگر بدون مجوز قانونی". برای محقق‌شدن ترک کار، کارگر می‌بایست قصد و نیت انجام چنین عمل حقوقی را داشته باشد، بنابراین در صورتی که قصد و نیت فسخ قرارداد وجود نداشته باشد، صرف عدم حضور در کارگاه، ترک کار محسوب نمی‌شود. ترک کار مربوط به زمانی است که بدون اطلاع‌ به کارفرما، یک ‌طرفه و بدون هیچ دلیل موجه و قانونی از ادامه همکاری خودداری شود.

بر اساس ماده ۲۵ قانون کار: “هرگاه قرارداد کار برای مدت موقت و یا برای انجام کار معین منعقد شده باشد، هیچ یک از طرفین به‌تنهایی حق فسخ آن را ندارد”

مراحل قانونی و اصولی ترک کار

بهترین راه برای اینکه دیگر در محل کار حاضر نشوید، استعفا دادن است. طبق ماده ۲۱ قانون کار، کارگر باید ۳۰ روز پیش از آنکه محل کارش را ترک کند، استعفایش را به کارفرما اعلام کند. این مدت مهلتی است که برای اعلام ترک کار معتبر است. پس اگر این کار را انجام دادید، می توانید با خیال راحت به هدف خود برسید و امکان شکایت و مطالبه خسارت از شما وجود نخواهد داشت. حال ممکن است کارفرما نیز به دلایل موجهی چون نداشتن جایگزین یا وارد آمدن خسارت، با استعفای شما موافقت ننماید. در این صورت اگر دلایل موجهی برای درخواست استعفای خود دارید می توانید موضوع را از طریق شورای اسلامی کار، انجمن صنفی کارگران و در نهایت هیات تشخیص اداره کار پیگیری نمایید.

تفاوت ترک کار و غیبت کاری

حاضر نشدن در محل کار ممکن است به علل فراوانی از جمله بیماری و مشکلات خانوادگی روی دهد. در این صورت، به عملی که فرد انجام می‌دهد ترک کار اطلاق نمی شود، بلکه به عنوان غیبت کاری لحاظ می‌شود.

دستورالعمل شماره ۱۷ وزارت کار بیان می دارد: " تفاوت غیبت با ترک کار در این است که در غیبت قصد فسخ قرارداد وجود ندارد؛ بنابراین از نظر زمان عدم حضور در کارگاه، ملاک مشخصی نمی توان ارائه نمود، زیرا امکان دارد یک روز یا کمتر از یک روز، عدم حضور در کارگاه به قصد ترک کار باشد، اما حتی ده روز یا بیشتر عدم حضور در کارگاه، غیبت محسوب می شود و کارگر قصد فسخ یک جانبه قرارداد را نداشته باشد. البته هر چه زمان عدم حضور در کارگاه بیشتر باشد می تواند ظاهر، اماره و قرینه ای به همراه قراین دیگر بر ترک کار محسوب شود."

این دستور العمل، تفاوت غیبت با ترک کار را در این می داند که درغیبت کاری قصد فسخ قرارداد وجود ندارد. به‌ بیان دیگر، هنگام غیبت، قصد استعفا وجود ندارد، بلکه به علت مشکل پیش آمده، کارگر نتوانسته‌ در محل کارش حاضر شود. البته گاهی اوقات، غیبت طولانی‌مدت در محل کار نشانه‌ عدم تمایل به ادامه همکاری است که تشخیص این موضوع بر عهده هیات تشخیص و حل اختلاف کارگر و کارفرما است. 

مهلت اعلام ترک کار توسط کارگر

طبق ماده ۲۱ قانون کار، کارگر باید ۳۰ روز قبل از آن که محل کارش را ترک کند، استعفایش را به کارفرما اعلام کند. بعد از اعلام استعفا هم باید ۳۰ روز صبر کند و کارش را ادامه دهد. پس از سپری شدن این مدت، عدم حضور کارگر در محل کار ترک کار نبوده و مسئولیتی متوجه کارگر نیست. البته اگر همان موقع که درخواست استعفا داده می شود، کارفرما آنرا بپذیرد، نیازی نیست که کارگر یک ماه دیگر هم کار کند. در واقع هدف قانون گزار از مهلت یک ماهه این بوده که کارفرما بتواند شخص دیگری را جای گزین کرده و روند کاری اش مختل نشود. همچنین اگر کارگر تا پانزده روز پس از تقدیم استعفا، پشیمان شود، می تواند استعفایش را پس گرفته و به کار خود ادامه دهد.

عواقب ترک کار چیست؟

برخی کارفرمایان فکر می کنند که می توانند حق سنوات کارگران ترک کار کرده را به عنوان جبران خسارت نپردازند. در صورتی که کارفرما وظیفه دارد حق سنوات پایان خدمت را نسبت به مدت زمانی که کارگر برایش کار کرده، به صورت کامل پرداخت کند. کارکنان هم در صورت ترک کار، باید خسارات واردشده به کارفرما را جبران کنند. در صورتی که کارگر بدون هیچ دلیل موجه و مدرک قانونی ترک کار کند، کارفرما این حق را خواهد داشت که از او شکایت کند. مرجع شکایت کارفرما، هیات تشخیص مربوط به اداره کار می باشد. البته لازم به ذکر است که بهترین حالت ایجاد صلح و سازش بین کارگر و کارفرما می باشد که در قانون کار نیز به آن اشاره شده است.در این خصوص ماده  قانون کار ۱۵۷ بیان می دارد:

 هر گونه اختلاف فردی بین کارفرما و کارگر یا کارآموز که ناشی از  اجرای این قانون و سایر مقررات کار، قرارداد کارآموزی،‌موافقت‌نامه‌های کارگاهی یا پیمانهای دسته‌جمعی کار باشد، در مرحله اول از طریق سازش مستقیم بین کارفرما و کارگر یا کارآموز و یا نمایندگان آن ها در‌شورای اسلامی کار و در صورتی که شورای اسلامی کار در واحدی نباشد، از طریق انجمن صنفی کارگران و یا نماینده قانونی و کارگران و کارفرما حل و‌فصل خواهد شد و در صورت عدم سازش، از طریق هیأتهای تشخیص و حل اختلاف به ترتیب آتی رسیدگی و حل و فصل خواهد شد."

چون در حالت ترک کار، کارفرما به عنوان خواهان شکایت می کند، باید ادله و مدارک مربوط به ترک کار کارگر را به هیات تشخیص ارائه دهد. باید توجه داشت که محاکم دادگستری به این دعاوی رسیدگی نمی کنند. در صورت اثبات ترک کار، کارگر باید به کارفرما خسارت پرداخت کند. هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما نیز به عنوان مرجع تجدید نظر، به اعتراض طرفین دعوی نسبت به احکام صادره از هیات تشخیص رسیدگی می کند. آرای صادره از هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما هم قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری می باشد. توصیه می شود طرح دعوی توسط وکلای آشنا به قانون کار، روابط کارگر و کارفرما و رویه قضایی انجام شود تا نتیجه مطلوب تری حاصل شود.

حائز اهمیت است که بدانیم اگر کارگر مشمول مقررات قانون استخدام کشوری باشد و تابع قانون کار نباشد، مرجع شکایت، محاکم دادگستری خواهد بود. 

نتیجه گیری

تنظیم انواع قرارداد کار ، یکی از اقدامات بسیار مهمی است که همه کارگران و کارفرمایان به‌منظور جلوگیری از بروز مشکلات مختلف و درگیری‌های حقوقی، باید انجام دهند. در این مطلب به بررسی انواع قرارداد کار و اهمیت تنظیم قرارداد اشاره شد. با توجه به نکات ذکر شده توصیه می‌شود، بر اساس نوع شغل خود قرارداد مناسب را تنظیم کرده و همه قوانین کار و نکات مهم را در آن ذکر کنید. هم چنین اگر پس از استخدام در یک شرکت، از کار خود راضی نبودید بهتر است به جای ترک کار، استعفای خود را به صورت مکتوب به کارفرما اعلام نموده و موافقت کارفرما را جلب نمایید. 

در این مقاله سعی شد به انواع قرارداد کار، تفاوت ترک کار و غیبت کاری، نحوه صحیح خاتمه قرارداد کاری و عواقب ترک محل کار بدون استعفا و موافقت کارفرما اشاره شود که مشکلات احتمالی برای کارگر و کارفرما پیش نیاید. از این که با من همراه بودید و وقت خود را به خواندن این مقاله اختصاص دادید سپاسگزارم.

Powered by Froala Editor